Projektowanie kuchni od A do Z

Funkcjonalne zaplanowanie kuchni jest bardzo ważne dla ergonomii pracy, wygody przyszłego użytkownika i powinno być traktowane na równi z kryterium estetyki, a być może nawet jest ważniejsze. Planowanie kuchni należy już zacząć na etapie remontu domu czy mieszkania albo ich budowy - ważne jest m.in. odpowiednie rozplanowanie przyłączy, zaplanowanie miejsca, w którym wystąpią płytki, określenie wysokości parapetów. Poniżej przedstawiamy wybrane zagadnienia z zakresu projektowania kuchni.

Gabaryty pomieszczenia

Najważniejsze jest dokładne wymierzenie pomieszczenia. Z jego wielkości wynikać będzie, ile miejsca można będzie przeznaczyć na różne funkcje kuchni.

Konieczne w planowaniu są:

• powierzchnia pomieszczenia oraz jego wysokość,wymiary - wysokość, szerokość oraz liczba i rozmieszczenie wejść do kuchni,
• wymiary - wysokość nad podłogą, szerokość i wysokość) okna, wysokości parapetów,
• istniejące przyłącza (prąd, woda) - nawet jeżeli planowane jest ich przemieszczenie,
• rozmieszczenie ewentualnych pomieszczeń pomocniczych, np. spiżarni.

Obok tych informacji istotne są:

• wzrost użytkownika kuchni - aby dopasować optymalną wysokość blatu,
• sposób pracy użytkownika - czy użytkownik jest praworęczny, czy leworęczny - ma to znaczenie dla odpowiedniego ustawienia stref, ilość przechowywanych produktów w kuchni.

Zaplanowanie stref

Każdy dobry projekt kuchni w miarę możliwości uwzględnia podział na odpowiednie strefy pracy. Prawidłowe ustawienie stref skraca do minimum pokonywanie odcinków codziennie przebywanych w kuchni i ułatwia pracę.

Rozróżnia się 5 stref w kuchni: strefę zapasów, przechowywania, zmywania, przygotowywania posiłków oraz gotowania i pieczenia. Podana kolejność jest odpowiednim układem stref dla osoby praworęcznej. W przypadku osoby leworęcznej układ powinien być odwrotny. Nawet w małej kuchni dobrze jest rozdzielić poszczególne strefy chociaż niewielkimi połaciami blatów, by móc odłożyć np. garnek lub wyjęte z lodówki produkty.

Trójkąt roboczy w kuchni

 Aby kuchnia była funkcjonalna, tzn. aby użytkownik nie nadkładał drogi, odległości pomiędzy trzema podstawowymi urządzeniami w kuchennym trójkącie nie powinny przekraczać:

• od lodówki do zlewozmywaka 120-210 cm,

• od zlewozmywaka do pieca 120-210 cm (w małych pomieszczeniach 90 cm),

• od lodówki do pieca 120-270 cm.

Pionowe rozmieszczenie stref w kuchni

 Dobrym pomysłem jest rozmieszczenie poszczególnych artykułów na odpowiednich poziomach przy uwzględnieniu częstotliwości użytkowania tych produktów:

• Często stosowane produkty w łatwo dostępnych szufladach bezpośrednio pod blatem lub na najniższym poziomie szafek wiszących.

• Rzadziej stosowane produkty poniżej i powyżej tego poziomu.

• Sporadycznie używane produkty na najwyższym poziomie szafki górnej i na najniższym poziomie szafki dolnej.

Wysokość blatów

 Poziom blatu roboczego powinien być dopasowany do wysokości użytkownika.

• Przy ugiętym ramieniu odległość między łokciem a blatem powinna wynosić 10-15 cm.
• Zalecana wysokość blatów w kuchni: 89-91 cm do pracy na stojąco, 70-75 cm do spożywania posiłków, 110-115 cm w przypadku barku.
• Należy zwrócić uwagę, że różne czynności wymagają różnej wysokości blatu roboczego. Pod względem ergonomii pracy najlepiej, gdy płyta do gotowania jest niżej od blatu roboczego.

Przewaga szuflad nad półkami

Dobrym rozwiązaniem jest rezygnacja z półek w szafkach dolnych.

• Półka wymaga schylania, klękania, a nawet wyciągania części zawartości na podłogę.
• Szuflady gwarantują wygodny wgląd i optymalny dostęp.
• Warto wybrać szuflady z pełnym wysuwem - zapewniają one pełen wgląd do ich zawartości.

Powierzchnia robocza

 Warto zaplanować odpowiednią powierzchnię blatu roboczego w kuchni.

• W strefie przygotowywania znajduje się właściwy blat roboczy w kuchni. Ten obszar między zlewozmywakiem a płytą do gotowania powinien być odpowiednio duży i dobrze oświetlony.

Lokalizacja gniazdek

Z pewnością warto zastanowić się, ile sprzętów kuchennych będzie wymagać podłączenia do gniazdka. Pamiętajmy, że lodówka, kuchenka, piecyk, zmywarka są urządzeniami, które muszą mieć swoje własne gniazdka i będą tam podłączone na stałe. Na pozostałe sprzęty należy zaplanować odpowiednią liczbę gniazdek w okolicy miejsc, gdzie te sprzęty będą używane. Nie należy umieszczać gniazdek zbyt blisko płyty grzejnej i zlewu - woda pryskająca podczas zmywania lub kipiące z garnka płyny mogą doprowadzić do zwarcia w instalacji, porażenia prądem, a nawet tragicznego pożaru! Jeżeli punkty elektryczne już istnieją i nie jest planowane ich przenoszenie, to należy je zliczyć i określić ich położenie w pomieszczeniu (będzie to istotna informacja dla projektanta).

Oświetlenie 

Oświetlenie w kuchni buduje odpowiednią atmosferę, podkreślając styl kuchni oraz uwypuklając niektóre jej elementy, a także wpływa na warunki pracy. Punkty świetlne powinny być zaplanowane jako oświetlenie centralne, np. nad stołem lub pośrodku pomieszczenia, oraz jako światło pomocnicze - nad blatem roboczym i w okolicy miejsc, w których często wykonywane są kuchenne czynności: przy zlewie, nad blatem roboczym i płytą grzejną (często będzie to oświetlenie wmontowane w okap).